| جمهوری چک
Česká republika, Česko
جمهوری چک |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| شعار ملی: «Pravda vítězí» «چیرگی حقیقت» |
||||||
| سرود ملی: Kde domov můj? «خانه‌ام کجاست؟» |
||||||
 |
||||||
| پایتخت (و بزرگترین شهر) |
پراگ ۵۰°۰۵′ شمالی ۱۴°۲۸′ شرقی |
|||||
| زبان رسمی | چکی/زبان چک | |||||
| نوع حکومت | جمهوری | |||||
| مساحت | ||||||
| – | مساحت | ۷۸٬۸۶۶کیلومتر مربع (۱۱۶) | ||||
| – | آب‌ها (٪) | ۲ | ||||
| جمعیت | ||||||
| – | سرشماری | ۱۰٬۷۰۸٬۹۸۱ (۸۶) |
||||
| – | تراکم جمعیت | ۱۳۲/km۲ (۷۷) | ||||
| تولید ناخالص داخلی | (تخمین ۲۰۰۸) | |||||
| – | مجموع | ۲۶۵٬۸۸۰ بیلیون دلار (۳۹) | ||||
| – | سرانه | ۲۱٬۰۴۰ (۳۳) | ||||
| شاخص توسعه انسانی (۲۰۰۶) | ۰٫۸۹۷ (بالا) (۳۵) | |||||
| واحد پول | کرونا چک (CZK) |
|||||
| منطقه زمانی | CET (ساعت جهانی+۱) | |||||
| – | تابستانی (DST) | CEST (ساعت جهانی) | ||||
| دامنه اینترنتی | .cz | |||||
| پیش‌شماره تلفنی | +۴۲۰ | |||||
جمهوری چک (به چکی: Česká republika, Česko) کشوری محصور در خشکی واقع در اروپای مرکزی، هم‌مرز با آلمان (شمالغربی)، لهستان (شمال‌شرقی)، اتریش (جنوب‌غربی) و اسلواکی (جنوب‌شرقی) و یکی از اعضای اتحادیه اروپا است. این کشور در تاریخ اول ژانویه ۱۹۹۳ و به دنبال تقسیم کشور چک اسلواکی سابق پدید آمد. پایتخت و بزرگترین شهر آن شهر پراگ است با وجودی که عضو اتحادیه اروپا است واحد پول آن کرونا است.
جمعیت جمهوری چک ۱۰ میلیون و ۷۰۸ هزار نفر و زبان رسمی این کشور چکی است که از زبان‌های اسلاوی است. شهر پراگ ۱٫۳ میلیون نفر جمعیت دارد. جمهوری چک به دریا راه ندارد و سه ناحیه تاریخی بوهم، موراوی، و بخش کوچکی از سیلزی را شامل می‌شود. مردم چک از تبار اسلاو و از مردمان هندواروپایی هستند.
مردم چک به‌طور تاریخی به عنوان «بی‌اعتنا به مذهب» توصیف شده‌اند و این کشور، رتبه سوم بی‌دین‌ترین و ندانم‌گراترین مردمان را در جهان دارد. در سرشماری سال ۲۰۱۱ میلادی، ۴۵٫۲ درصد پاسخی به پرسش در مورد دین خود ندادند و ۳۴٫۲ درصد نیز گفتند که بی‌دین هستند. ۱۰٫۳ درصد از مردم این کشور مسیحی از شاخه کاتولیک رومی هستند و ۹٫۴ درصد نیز باورهای دیگر را دنبال می‌کنند. در یک نظرسنجی سال ۲۰۰۵ میلادی ۱۰ درصد از مردم چک گفتند که به وجود خدا باور دارند.
جمهوری چک نخستین کشور از اعضای پیشین کمکان است که بنا به گزارش بانک جهانی در زمره کشورهای توسعه‌یافته قرار گرفته‌است. این کشور هم‌چنین ۲۷مین شاخص توسعه انسانی را در اروپا داراست.
جغرافیا:
جمهوری چک کشور محصور در خشکی است و از اقلیم قاره‌ای مرطوب و در کل کشوری معتدل با بارندگی های مناسب می باشد.
از نظر تاریخی به سه ناحیه بوهم، موراویا، و سیلزی تقسیم می‌شود. بیشتر مرزهای جمهوری چک از مناطق کوهستانی تشکیل شده‌اند. در مرزهای جنوب غرب جنگل بوهم، در شمال غرب کوهستان ارتس، و در شمال کشور ناحیه زودت و کوهستان کرکونوشه (Krkonoše) قرار گرفته‌است. آب‌های روان در سرزمین چک پس از گذر از دیگر کشورها به سه دریا یعنی دریای شمال، دریای بالتیک و دریای سیاه می‌ریزند.
جمهوری چک سرزمین متنوعی دارد. منطقه بوهم که در غرب کشور واقع شده توسط رودهای البه (چکی: Labe) و مولداو (چکی: Vltava) آبیاری می‌شود و کوهستان‌های کم‌ارتفاع کرکونوشه و زودت آن را احاطه کرده‌اند. بلندترین نقطه کشور یعنی اسنیژکا (Sněžka) که ۱۶۰۲ متر ارتفاع دارد در همین منطقه و در مرز بوهم با لهستان واقع شده‌است. اسنیژکا در زبان چکی به معنای «برف‌پوش» است.
موراویا که بخش شرقی کشور را تشکیل می‌دهد نیز منطقه‌ای پر از تپه و ماهور است. این منطقه توسط رودخانه موراوا آبیاری می‌شود و سرچشمه رود اودر (چکی: Odra) نیز در این ناحیه قرار دارد. مرز شرقی موراویا از کوهستان بسکید و کارپات سفید تشکیل شده‌است. تنها مرز چک با اتریش کوه‌های کمی دارد و عمدتاً با رود تایا (چکی: Dyje دیه) مشخص شده‌است.
کم‌ارتفاع‌ترین نقطه جمهوری چک با ۱۱۵ متر ارتفاع هژنسکو (Hřensko) نام دارد و در محلی واقع شده که رودخانه البه کشور را ترک می‌کند.
تقسیمات کشوری:
جمهوری چک از سال ۲۰۰۰ میلادی به ۱۳ پروینسیک (به چکی: kraje، به انگلیسی: region) تقسیم شده‌است. هر یک از این مناطق یک شورای منطقه‌ای (krajské zastupitelstvo) و یک رئیس شورای منطقه‌ای (hejtman) برای خود انتخاب می‌کند.
| (پلاک خودرو) | منطقه | مرکز | جمعیت (برآورد ۲۰۰۴) | جمعیت (برآورد ۲۰۱۰) |
|---|---|---|---|---|
| A |  پراگ، پایتخت (Hlavní město Praha) |
۱٬۱۷۰٬۵۷۱ | ۱٬۲۵۱٬۰۷۲ | |
| S |  استان بوهم مرکزی (Středočeský kraj) |
مرکز اداری‌اش: پراگ | ۱٬۱۴۴٬۰۷۱ | ۱٬۲۵۶٬۸۵۰ |
| C |  استان بوهم جنوبی (Jihočeský kraj) |
چسکه بودیوویتسه | ۶۲۵٬۷۱۲ | ۶۳۷٬۷۲۳ |
| P |  استان پلزن (Plzeňský kraj) |
پلزن | ۵۴۹٬۶۱۸ | ۵۷۱٬۸۳۱ |
| K |  استان کارلووی واری (Karlovarský kraj) |
کارلووی واری | ۳۰۴٬۵۸۸ | ۳۰۷٬۳۸۰ |
| U |  استان اوستی ناد لابم (Ústecký kraj) |
اوستی ناد لابم | ۸۲۲٬۱۳۳ | ۸۳۵٬۸۱۴ |
| L |  استان لیبرتس (Liberecký kraj) |
لیبرتس | ۴۲۷٬۵۶۳ | ۴۳۹٬۴۵۸ |
| H |  استان هرادتس کرالووه (Královéhradecký kraj) |
هرادتس کرالووه | ۵۴۷٬۲۹۶ | ۵۵۴٬۳۷۰ |
| E |  استان پاردوبیتسه (Pardubický kraj) |
پاردوبیتسه | ۵۰۵٬۲۸۵ | ۵۱۶٬۷۷۷ |
| M |  استان الوموتس (Olomoucký kraj) |
الوموتس | ۶۳۵٬۱۲۶ | ۶۴۱٬۵۵۵ |
| T |  استان موراوی-سیلزی (Moravskoslezský kraj) |
استراوا | ۱٬۲۵۷٬۵۵۴ | ۱٬۲۴۴٬۸۳۷ |
| B |  استان موراوی جنوبی (Jihomoravský kraj) |
برنو | ۱٬۱۲۳٬۲۰۱ | ۱٬۱۵۲٬۸۱۹ |
| Z |  منطقه زلین (Zlínský kraj) |
زلین | ۵۹۰٬۷۰۶ | ۵۹۰٬۵۲۷ |
| J |  استان ویسوچینا (Vysočina) |
ییهلاوا | ۵۱۷٬۱۵۳ | ۵۱۴٬۸۰۵ |