فهرست میراث جهانی یونسکو در ترکیه

این یک فهرست از میراث جهانی یونسکو در ترکیه است. میراث جهانی یونسکو نام عهدنامه‌ای بین‌المللی است که در تاریخ ۱۶ نوامبر ۱۹۷۲ میلادی به تصویب کنفرانس عمومی یونسکو رسید. موضوع آن حفظ آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی بشر است که اهمیت جهانی دارند و متعلق به تمام انسان‌های زمین، فارغ از نژاد، مذهب و ملیت خاص، محسوب می‌شوند. برپایه این کنوانسیون کشورهای عضو یونسکو، می‌توانند آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی کشور خود را نامزد ثبت به‌عنوان میراث جهانی کنند. حفاظت از این آثار پس از ثبت در عین باقی‌ماندن در حیطه حاکمیت کشور مربوط، به عهده تمام کشورهای عضو خواهد بود. مکان‌های میراث جهانی ثبت‌شده در سازمان یونسکو، مکان‌هایی مانند جنگل، کوه، آبگیر، صحرا، بقعه، ساختمان، مجموعه یا شهر هستند.

ترکیه در جنوب باختر قاره آسیا قرار گرفته‌است. منطقه جغرافیایی که ترکیه در آن قرار دارد آناتولی و آسیای کوچک نیز نامیده می‌شود. گردشگری یکی از فعالترین بخشهای اقتصاد ترکیه است که به سرعت رشد می‌کند. شهر استانبول به دلیل آثار باستانی همه ساله پذیرای تعداد زیادی از جهانگردان است. ترکیه در تاریخ چهارشنبه ،۱۶ مارس، ۱۹۸۳ به کنوانسیون میراث جهانی یونسکو پیوست. این کشور دارای ده میراث ثبت شده‌است، از این ده میراث به ثبت رسیده هشت عدد میراث فرهنگی و دو عدد میراث ترکیبی (فرهنگی+طبیعی) است. پارک ملی گورمه واقع در استان نوشهیر در آناتولی مرکزی با شماره ثبت ۳۵۷ و معیارهای (I, III, V، VII) نخستین مکان در کشور ترکیه بود که در سال ۱۹۸۵ به عنوان مکانی ترکیبی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید و مسجد و دارلفنون سلیمیه در استان ادیرنه با شماره ثبت ۱۳۶۶ و معیارهای (I,IV) به عنوان مکانی فرهنگی آخرین مکانیست که در سال ۲۰۱۱ به فهرست میراث جهانی یونسکو در ترکیه اضافه شده‌است.

سایتهای میراث جهانی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) مکانهایی هستند که دارای اهمیت میراث فرهنگی یا طبیعی هستند ، همان‌طور که در پیمان نامه میراث جهانی یونسکو، که در سال ۱۹۷۲ تأسیس شده شرح داده شده‌است. ترکیه این پیمان نامه را در ۱۶ مارس ۱۹۸۳ پذیرفت، و مکانهای تاریخی خود را واجد شرایط برای درج در فهرست میراث جهانی دانست. از سال ۲۰۱۸، هجده سایت میراث جهانی در ترکیه وجود دارد که شامل شانزده مکان فرهنگی و دو مکان ترکیبی است.

مسجد بزرگ و بیمارستان دیواریچی، مناطق تاریخی استانبول و پارک ملی گومر و سایت‌های راک کاپادوکیا سه مکانی بودند که نخستین بار، در نهمین جلسه کمیته میراث جهانی در سال ۱۹۸۵، که در پاریس فرانسه برگزار شد، در فهرست جهانی قرار گرفتند. آفرودیسیاس، در سال ۲۰۱۷، و گوبکلی‌تپه در سال ۲۰۱۸ آخرین مکان‌هایی هستند که به این فهرست اضافه شده‌اند. چشم‌انداز فرهنگی ماردین، آلانیا، کلیسای سنت پیر، قونیه پایتخت تمدن سلجوقی، حران و برگاما از جمله مکان‌هایی هستند که برای ثبت در فهرست میراث جهانی یونسکو از جانب کشور ترکیه پیشنهاد شده‌اند. مناطقی که در لیست میراث جهانی ثبت می‌گردند، افزون بر جذابیت توریستی و موقعیت در سطح جهان، از امکان دریافت منبع مالی و کمکهای فنی نیز برخوردار می‌شوند.

سایت‌های میراث جهانی

ردیف	میراث	نگاره	موقعیت	معیارها	وسعت برپایه هکتار (جریب فرنگی)	سال ثبت	شرح
۱	گورمه و سایت‌های سنگی کامپادوکیا		استان نوشهر ۳۸°۴۰′۰۰″ شمالی ۳۴°۵۱′۰۰″ شرقی	ترکیبی: (i)(iii)(v)(vii)	۹٬۸۸۴ (۲۴٬۴۲۰)	۱۹۸۵	منطقه گورمه به دلیل سازندهای سنگی جالب توجه دودکش جن مشهور است. سایت‌های سنگی کامپادوکیا همچنین دارای مجموعه‌ای از سکونتگاه‌های سنگی، روستاها، کلیساها، شهرهای زیرزمینی و نمونه‌های بسیار خوبی از هنر بیزانسی است.
۱	مسجد بزرگ دیوریغی		استان سیواس ۳۹°۲۲′۱۷″ شمالی ۳۸°۰۷′۱۹″ شرقی	فرهنگی: (i)(iv)	۲٬۰۱۶ (۴٬۹۸۰)	۱۹۸۵	مجتمع مسجد – بیمارستان بزرگ دیوریغی که در اوایل قرن سیزدهم بنا شده‌است، نمونه ای بی نظیر و برجسته از معماری اسلامی با طرح‌های متمایز و گاه متناقض است.
۱	مناطق تاریخی استانبول(en)		استانبول ۴۱°۰۰′۳۰″ شمالی ۲۸°۵۸′۴۸″ شرقی	فرهنگی: (iii)(iv)(vii)	۶۷۸ (۱٬۶۸۰)	۱۹۸۵	پایتخت امپراتوریهای بیزانس و عثمانی، استانبول بیش از دو هزاره است که یک مرکز مهم سیاسی، مذهبی و فرهنگی بوده‌است. افق آن، که شامل شاهکارهایی همچون هیپودروم قسطنطنیه، ایا صوفیه، مسجد سلیمانیه و کاخ توپ‌قاپی است، گواهی بر نبوغ بزرگ معماران در قرون گذشته‌است.
۱	خاتوشا		استان چوروم ۴۰°۰۰′۵۰″ شمالی ۳۴°۳۷′۱۴″ شرقی	فرهنگی: (i)(ii)(iii)(iv)	۲۶۸ (۶۶۰)	۱۹۸۶	پایتخت رسمی امپراتوری هیتی‌ها با دارا بودن دروازه‌های شهر، معابد، کاخ‌ها و پناهگاه‌های صخره ای نزدیک یازلیکایا، از آخرین محافل قدرت حاکم بر آناتولی و شمال سوریه است.
۱	کوه نمرود		استان آدیامان ۳۸°۰۲′۱۲″ شمالی ۳۸°۴۵′۴۹″ شرقی	فرهنگی: (i)(iii)(iv)	۱۱ (۲۷)	۱۹۸۷	Nemrut Dağ is the location where King آنتیوخوس یکم تئوس کوماژن (69–34 B.C.) of کوماژن constructed his own temple-tomb, surrounded by colossal statues and سنگ یادبود، in one of the most ambitious architectural undertakings of the Hellenistic period.
۱	هیراپولیس–پاموک‌کاله		استان دنیزلی ۳۷°۵۵′۲۶″ شمالی ۲۹°۰۷′۲۴″ شرقی	ترکیبی: (iii)(iv)(vii)	۱٬۰۷۷ (۲٬۶۶۰)	۱۹۸۸	The natural site of Pamukkale is famous for its visually striking landscape, consisting of petrified waterfalls, چکنده‌سنگs and terraces. The nearby town of Hierapolis, founded at the end of the 2nd century BCE, hosts various Greco-Roman structures including temples, baths, a necropolis, as well as examples of هنر و معماری ابتدای مسیحیت.
۱	زانث–لاتون		استان آنتالیا و استان موغله ۳۶°۲۰′۰۶″ شمالی ۲۹°۱۹′۱۳″ شرقی	فرهنگی: (ii)(iii)	۱۲۶ (۳۱۰)	۱۹۸۸	The site consists of two neighboring settlements. Xanthos, the centre of the لیکیهn civilization, exerted significant architectural influences upon other cities of the region, with the Nereid Monument directly inspiring the آرامگاه هالیکارناسوس in کاریا. Letoon, an important religious centre in Lycia, hosts the Letoon trilingual, which provided the key in deciphering the long-extinct زبان لیکیایی.
۱	سافران‌بولو		استان قره‌بوک ۴۱°۱۵′۳۶″ شمالی ۳۲°۴۱′۲۳″ شرقی	فرهنگی: (ii)(iv)(v)	۱۹۳ (۴۸۰)	۱۹۹۴	A crossroads of the caravan trade, Safranbolu flourished from the 13th century on. Its architecture became a major influence on urban development throughout the Ottoman Empire.
۱	تروآ		استان چناق‌قلعه ۳۹°۵۷′۲۳″ شمالی ۲۶°۱۴′۲۰″ شرقی	فرهنگی: (ii)(iii)(vi)	۱۵۸ (۳۹۰)	۱۹۹۸	Dating back to more than four millennia ago and serving as a key influence on هومر’s ایلیاد and ویرژیل’s انه‌اید, Troy was rediscovered by هاینریش شلیمان in the late 19th century, and has since become one of the most well-known archeological sites in the world.
۱	مسجد سلیمیه		استان ادرنه ۴۱°۴۰′۴۰″ شمالی ۲۶°۳۳′۳۴″ شرقی	فرهنگی: (i)(iv)	۳ (۷٫۴)	۲۰۱۱	Constructed during the 16th century, the Selimiye Mosque complex at ادرنه is considered by the architect معمار سنان to be his masterpiece and represents the highest achievement of معماری عثمانی.
۱	چتل‌هویوک		استان قونیه ۳۷°۴۰′۰۰″ شمالی ۳۲°۴۹′۴۱″ شرقی	فرهنگی: (iii)(iv)	۳۷ (۹۱)	۲۰۱۲	Occupied between approximately 7400 BC and 5200 BC, the expansive site of Çatalhöyük is among the few examples of a well-preserved Neolithic settlement, with its egalitarian urban layout, roof-access dwellings, wall paintings and reliefs testifying to a proto-urban way of life.
۱	بورسا و جمعه‌لی‌قزق: ظهور امپراتوری عثمانی		استان بورسا ۴۰°۱۱′۰۵″ شمالی ۲۹°۰۳′۴۴″ شرقی	فرهنگی: (i)(ii)(iv)(vi)	۲۷ (۶۷)	۲۰۱۴	The first capital of the امپراتوری عثمانی in the 14th century, Bursa, with its innovative urban planning, became a major source of reference for future Ottoman cities. The nearby village of Cumalıkızık, exemplar of the وقف system, provided support for the development of the capital.
۱	پرگامون		استان ازمیر ۳۹°۰۷′۳۳″ شمالی ۲۷°۱۰′۴۸″ شرقی	فرهنگی: (i)(ii)(iii)(iv)(vi)	۳۳۳ (۸۲۰)	۲۰۱۴	Founded in the 3rd century BC as the capital of the Hellenistic سلسله اتالیه، Pergamon was one of the most important cities of the ancient world. After its bequest to the Romans in 133 BC, the city witnessed further development, becoming known as a major therapeutic centre.
۱	منظر فرهنگی قلعه دیاربکر و باغ‌های هویزل		استان دیاربکر ۳۷°۵۴′۱۱″ شمالی ۴۰°۱۴′۲۲″ شرقی	فرهنگی: (iv)	۵۲۱ (۱٬۲۹۰)	۲۰۱۵	دیاربکر has been a city of great significance from the عصر هلنیستی until the present. The site contains Diyarbakır’s 5.800km-long city walls, as well as the Hevsel Gardens, which provided food and water supply to the city.
۱	افسوس		استان ازمیر ۳۷°۵۵′۴۵″ شمالی ۲۷°۲۱′۳۴″ شرقی	فرهنگی: (iii)(iv)(vi)	۶۶۳ (۱٬۶۴۰)	۲۰۱۵	The ancient Greek city of Ephesus was famed for one of the عجایب هفت‌گانه، the معبد آرتمیس، which now lies in ruins. After coming under Roman control in the 2nd century BCE, the city flourished, leaving behind monumental structures such as the کتابخانه سلسوس. The House of the Virgin Mary and the کلیسای سنت جان became major Christian pilgrimage sites from the 5th century on.[۲۷]
۱	آنی		استان قارص ۴۰°۳۰′۰۰″ شمالی ۴۳°۳۴′۰۰″ شرقی	فرهنگی: (ii)(iii)(iv)	۲۵۱ (۶۲۰)	۲۰۱۶	Located on the Turkey-Armenia border, the medieval city of Ani reached its golden age in the 10th and 11th centuries as the capital of Bagratid Armenia, before going into decline from the 14th century on following a امپراتوری مغول invasion and a major earthquake.
۱	آفرودیسیاس		استان آیدین ۳۷°۴۲′۳۰″ شمالی ۲۸°۴۳′۲۵″ شرقی	فرهنگی: (ii)(iii)(iv)(vi)	۱۵۲ (۳۸۰)	۲۰۱۷	این مکان شامل آفرودیسیاس، آفرودیت که یک معبد قرن سوم پیش از میلاد است و معادن سنگ مرمر باستانی می‌شود که از منابع درآمد یونان باستان بوده‌است.
۱	گوبکلی‌تپه		استان شانلی‌اورفه ۳۷°۱۳′۰۰″ شمالی ۳۸°۵۵′۲۱″ شرقی	فرهنگی: (i)(ii)(iv)	۱۲۶ (۳۱۰)	۲۰۱۸	قدمت این مکان به دوره نوسنگی پیش از سفال آ بین هزاره ۱۰ و ۹ قبل از میلاد مسیح می‌رسد، این محل احتمالاً توسط شکارچیان برای اهداف آیینی استفاده می‌شده‌است.

منبع: ویکی پدیا